تنکنولوژی های نوین جنگ و جنگ افزار

تنکنولوژی های نوین جنگ و جنگ افزار

تنکنولوژی های نوین جنگ و جنگ افزار

تنکنولوژی های نوین جنگ و جنگ افزار

مقایسه بین دو جنگنده اروپایی رافائل و تایفون

يكشنبه, ۱۷ تیر ۱۳۹۷، ۰۷:۲۲ ب.ظ


مقایسه بین دو جنگنده اروپایی رافائل و تایفون

 


در این نوشتار به مقایسه دو طرح اروپایی یعنی تایفون و رافائل می پردازیم

هر دو این جنگنده ها ریشه در یک پروژه مشترک اروپایی  در دهه 1970 دارند زمانی که المان، فرانسه و انگلستان  دنبال یک جنگنده چند منظوره با نقش اول برتری هوایی میگشتند .در سال 1979 طرحی با نام TKF-90 شکل گرفت که شامل یک جنگنده با بال دلتا و کانارد بود و اگرچه طرح مورد نظر توسط انگلستان پذیرفت نشد ولی کلیات  طرح مورد اجماع بود

شرکا ام بی بی المان و بی ای ایی انگلستان طرح جدید را برای ساخت جنگنده جدید پذیرفتند و در همان سال داسا فرانسه نیز به طرح پیوست و دو شرکت اول به شکل مشترکی یک طرح و داسا یک طرح برای برنامه TKF-90 پیشنهاد دادند که هر دو طرح دارای بال دلتا و کنارد بود ولی در سال 1981 این طرح  زودهنگام پایان یافت وکه دلیلش ناسازگاری  فرانسه با دو شریک دیگر بود

اول فرانسه میخواست موتور فرانسوی باشد  در حالی که انگلستان خواهان موتور انگلیسی ساخت رولز ریس بود دوم فرانسه خواهان یک نسخه ناو نشین نیز بود در حالی که انگلستان دنبال چنین طرحی نبودند  در نهایت این دو اختلاف  باعث نابودی همکاری مشترک  شد.یک سال بعد باز فرانسه، انگلستان، اسپانیا، المان، ایتالیا  دنبال یک طرح با نام جنگنده اروپایی رفتن که باز فرانسه از طرح بیرون امد ولی باقی در طرح ماندند که منجر به طرح جنگنده یورفایتر تایفون شد و فرانسه نیز طرح رافال را پی گرفت

و اما مقایسه

رافال توان 2.7 ساعت در روز را دارد که برای هر ساعت  16500 دلار هزینه دارد و مصرف سوخت ان 7808 کیلوگرم  در ساعت بدون پس سوز و25126 کیلوگرم در ساعت با پس سوز است



تایفون 2.4 ساعت در روز پرواز دارد که برای هر ساعت  پرواز 18000 دلار هزینه دارد و مصرف سوخت ان 9936 کیلوگرم در ساعت  بدون پس سوز و 31500  کیلوگرم در ساعت با پس سوز است

هر دو جنگنده میتوانند به خوبی یک خلبان را ماهی30 ساعت (مطابق با استاندارد های  ناتو که هر خلبان باید دست کم ماهی 30 ساعت ،سالی بالای 330 ساعت پرواز داشته باشد) ولی رافال برای 30 ساعت 495000 دلار و تایفون 540000 دلار هزینه دارد از این رو رافال کم هزینه تر است

رافال
رافال دارایی یک سامانه اپتیکی بر روی  دماغه است. اپیتکی روزانه ان دارای  برد 80 تا 130 کیلومتر است بالاترین  رقم 130 برای اهداف بزرگ است ولی میتواند یک جنگنده از 60 تا 80 کیلومتری کشف کندو یک سامانه تصویر بردار حرارتی  IRST در کنار ان دارد که میتواند یک هدف را هوای را به شکل حرارتی از برد 40 تا 50 کیلومتری کشف کند.رادار ارایه فازی RBE-2 این جنگنده  دارای  بیشترین برد 210 کیلومتر است و گفته شده میتواند یک هدف در ابعاد یک متر مربعی  را از 130 کیلومتری کشف کند (در مورد نسخه ارایه فعال این رادار صحبت میکنیم).همچنین رافال دارای یک هشدار دهنده راداری  و فروسرخ  است که تمامی 360 درجه را پوشش داده و نزدیک شدن موشک را به شکل کامل به این جنگنده هشدار می دهد  ،تایفون  نیز دارای یک سامانه  اپتیک با برد 145 کیلومتر است اگرچه برد کشف ان بر علیه یک جنگنده در حالت فروسرخ  حدود 40 کیلومتر است. رادار CAPTOR یک جنگنده  پالس داپلر بود در حالی که رادار رافال یک رادار ارایه فازی غیر فعال بود که یک نسل جلوتر از رادار تایفون بود اگرچه امروزه هر دو در حال تجهیز به رادار ارایه فازی فعال هستند. رادار تایفون  دارای  برد کشف124 کیلومتر بر ضد  یک هدف یک متر مربعی است.این جنگنده نیز هشدار دهنده فروسرخ و رادار کامل دارد

از دید رادار در نسخه های تولیدی نخست که البته همان نسخه های بود که به شکل گسترده به کشور های  چون ایتالیا، انگلستان المان نیز تحویل شد ، رادار تایفون یک نسل عقبتر از رادار رافال بود. رادار رافال به عنوان یک ارایه فازی کارایی  بسیار بهتری در زمینه جنگ الکترونیک سرعت اسکن و توان تشخصی داشت اگرچه هر دو امروزه مجهز به رادار ارایه  فازی فعال شدند

اگر بخواهیم  در مورد پنهانکاری صحبت کنیم سه بخش دارد، رادار، فروسرخ و بصری

از نظر بصری رافال دارای 15.3 متر طول و 5.34 متر ارتفاع است  و تایفون 15.96 و بلندی 5.2 متر تقریبا از نظر اندازه به هم نزدیک هستند


رافال در حال مسلح به شش موشک هوا به هوا  دارای سطح مقعطی 1.10 متر مربع است.
در برابر رافال رادار Captor-M جنگنده تایفون میتواند یک هدف 3 متر مربعی را در برد 185 کیلومتری کشف کند و  نسخه ارایه  فازی Captor-E از 216 کیلومتری کشف کند یعنی کشف رافال برای تایفون با رادار پالس داپلر  کاپتور نسخه ام  حدود 140 کیلومتر و برای نسخه ارایه فازی  یا نسخه E حدود 160 کیلومتر است(بدون جنگ الکترونیک)برد قفل رادار نیز حدود برای رادار اول 90 کیلومتر و برای رادار دوم 115 کیلومتر است

تایفون  با شش موشک هوا به هوا دارای سطح مقطعی 1.2 متر مربع است .رادار RBE-2  نسخه ارایه فازی غیر فعال میتواند یک هدف 5 متر مربعی  را در برد 139 کیلومتری و  نسخه RBE-2AA که نسخه ارایه فازی فعال است میتواند یک هدف 5 متر مربعی را در برد 208 کیلومتری کشف کند اگرچه برخی منابع رقم 278 کیلومتر را نیز داده اند (رادار در هر دو نسخه برد کمتری نسبت به دیگر رقیبان با رادار مشابه  دارد) .
رافال با رادار اولیه در برد 90 کیلومتری میتواند تایفون  را کشف کند و با رادار جدید خود از 135 تا 180 کیلمتری کشف کند و برد قفل نیز برای رادار اول حدود حدود 75 و برای ردار دوم حدود 110 تا 150 کیلومتر است.

به نظر می رسد که تایفون  توان اتش زودهنگام  به رافال دارد البته با در نظر گرفتن برد بیشتر موشک های هوا به هوای چون امرام دی و یا میتئور  دست کم نسبت به میکا فرانسوی ، تایفون توان شلیک از برد بیشتری را دارد البته حدود 20 تا 30 کیلومتر  زودتر و انهم اگر خلبان واقعا بخواهند درگیر را زودتر با ریسک بالاتر اغاز کند

موتور رافال از تایفون گرمای بیشتری به دلیل داشتن ولی موتور ام88 رافال دارای یک کانال هوا برای ترکیب خروجی با هوای سرد برای کاهش امواج فروسرخ است این چیزی است که تایفون  ندارد از طرفی هر دو توان ابر کروز دارند که این مسئله در امواج فروسرخ منتشر شده تاثیر مثبت دارد(ابر کروز یعنی توان گذر از صوت  بدون روشن کردن پس سوز) رافال با شش موشک تا 1.4 ماخ و تایفون با همین میزان موشک تا  1.5 ماخ سرعت میگیرد …

به نظر میرسد کارایی موتور  رافال در تولید امواج فروسرخ تولید بهتر است ولی با وجود اینکه قدرت بیشتری را فراهم میکند ولی توان ابر کروز ان دست کم از نظر سرعت کمتر است

بر اساس داده کمپانی رافال  میتواند با شش موشک با سرعت 1.4 ماخ به شکل ابر کروز پرواز کند و بر اساس باز داده کمپانی میتواند  11 دقیقه با مصرف 1.4 تن سوخت در حالت ابر کروز در ارتفاع 35000 پای پرواز کند.رافال با هشت موشک میکا یعنی حدود 900 کیلوگرم سلاح و با سوخت داخلی دارای  شعاع رزمی 925 کیلومتر  و با سه مخزن سوخت خارجی دارای  شعاع رزمی 1850 کیلومتر است


تایفون با شش موشک به سرعت 1.5 ماخ بدون پس سوز می رسد و باز بر اساس داده ها سازنده این جنگنده نیز با مصرف 1.4 تن سوخت میتواند 9.8 دقیقه با حالت سوپر کروز پرواز کند .تایفون با هشت موشک هوا به هوا و سوخت داخلی دارای  شعاع رزمی 1100 کیلومتر است

تایفون هم توان پرواز باسرعت بیشتری در حالت ابر کروز دارد هم مصرف سوخت کمتر و برد بیشتر

از نظر میزان سرعت چرخش  به دور  خود و همچنین سرعت و زاویه یک گردش تند هر دو رقم های  مشابه ای دارند  ولی رافال میتواند به زاویه حمله تا 110 هم برسد این رقم برای تایفون 70 است .

همچنین  نزدیکتر بودن کانارد رافال به بال این اجازه را میدهد که در صورت قرار گیری در حالت سقوط بهتر بتواند خود را کنترل کند  ولی در عضو چالاکی از جمله توان تحرک سریع دماغه در تایفون بیشتر از رافال است اگرچه همیشه گفته می شود تایفون  چالاکتر از رافال است ولی عملا هر دو در یک سطح از چالاکی قرار دارند هر یک ویژگی خود را در رزم هوایی نزدیک دارند چیزی که مشخص است  این است که تایفون در سرعت کم کارایی بهتری دارد
رافال از موشک میکا  در رزم هوایی استفاده یکند.
 این موشک در دو نسخه فروسرخ  و رادار فعال ساخته شده، که دارای  برد 80 کیلومتر(80 در نسخه راداری و 50 در نسخه تصویر ساز فروسرخ) و سرعت 4 ماخ است و تا 50 جی مانور میدهد اگرچه توان حمل موشک میتئور با برد 100 تا 200 متر و توان مانور تا 40 جی را نیز دارد
ولی تایفون طیف وسیعتری از تسلیحات  هوا به هوا را حمل میکند. موشک امرام، میتئور، سایدواندر نسخه ایکس، میکا ، IRIS-T ..امرام نسخه سی و دی با بردی به ترتیب 105 و 180 کیلومتر موشک دوربرد این جنگنده هستند اگرچه تایفون به میتئور با برد 100 تا 200 کیلومتر نیز تجهیز است ، IRIS-T و سایدواندر نسخه ایکس هر دو از نوع تصویر ساز فروسرخ با برد 25 تا 30 کیلومتر و موشک  اسرام با برد 50 کیلومتر و ان نیز تصویری از فروسرخ.. عملا تایفون برای هر بردی با هر سیستم هدایتی موشک دارد.


در برد کمتر تایفون موشک های بهتری دارد موشکی مانند IRIS-T و یا اسرام غیر فعال هستند و به هدف  هشدار نمی دهند ولی در عوض با وجود برد کمتر میکا نصب شده روی رافال نسبت به امرام و میتئور ولی با چالکی در حدود 50 جی  به نظر موشکی بهتر در اختیار دارد .. در کل تنها توان حمل طیف  وسیعی از موشک های برد کوتاه تصویر ساز حرارتی برای تایفون برتری است در برد بلند میتئور و میکا کارایی لازم برای  نبرد  را در برابر تایفون دارند

استاندارد تسلیحاتی  رافال شش موشک است.4 میکا راداری و دو میکا فروسرخ ولی استاندارد پرواز برای تایفون  8 موشک است  مثلا شش امرام و دو اسرام و یا شش میتئور و دو اسرام و یا موشک مشابه.البته  هر دو توان حمل تا ده موشک ها به هوا را نیز دارند


توان درگیری

تایفون میتواند یک رافال را در شرایط مختلف بسته به سلاح و جنگ الکترونیک در برد 99 تا 168 کیلومتری کشف کند ولی  رافال یک تایفون را در برد 90 تا 195 کیلومتر (دو  رقم برای دو نوع رادار مختلف) ولی هر دو هشدار دهنده پیشرفته ای دارند که کشف شدن توسط رقیب را هشدار میدهد از این رو ممکن است انها  برای اینکه هدف هشیار نشود از رادار استفاده نکند.اگر هر دو از رادار استفاده نکنند، رافال اندازه کوچکتر و گرمای کمتری ایجاد میکند از این رو دست برتر را دارد ولی کاونده فروسرخ روی دماغه تایفون کارایی بهتری دارد و این دو به این معنی است که انها میتوانند هر دو را تقریبا در یک فاصله کشف کنند

رافال با شش موشک میتواند به سرعت 1.4 ماخ بدون پس سوز و تایفون با سرعت 1.5 ماخ برسد و هر دو  توان رسیدن به سرعت 2 ماخ را دارند اگرچه سقف پرواز تایفون بالاتر است ولی هر دو از نظر ویژگی پروازی بسیار به هم نزدیک هستند  اگرچه تایفون سرعت بیشتر دارد و میتواند ر ارتفاع بالاتری پرواز کند و این ترکیب با موشکی چون میتئور که سرعت پرواز هواپیما در برد و سرعتش تاثیر دارد میتوان برای تایفون برگ برنده باشد

اگر ملاک استفاده از موشک های تصویر ساز حرارتی باشد دست برتر با رفال در برد بیشتر است  زیرا میکا دارای  برد 50 کیلومتر در نسخه فروسرخ  است ولی در صورت پرتاب با سرعت صوت حتی به برد 60 تا 65 کیلومتر نیز می رسد  ولی اسرام دارای  برد 50 کیلومتر پس اگر رافال  بتوان با سامانه اپتیش حرارتیش تایفون را زودتر پیدا کند شانس شلیک زودتر یک موشک غیر فعال مثل میکا را دارد  ولی اگر ملاک موشک های هدایت راداری باشد   خوب تایفون با موشک های رادار فعال با برد بیشتری دارد و البته سرعت و ارتفاع پروازی  نیز در تایفون بالاتر است که به انرژی موشک کمک میکند

میکا IR
برای  درک بهتر این است که همان طور که گفته شده تایفون حدود 100 تا 150 کیلومتر سریعتر از رافال  بدن پس سوز در حالت ابر کروز پرواز میکند. این سرعت بیشتر باعث می شود تا موشکی چون میتئور که هر دو توان شلیک ان را دارند بر روی تایفون حدود 29 کیلومتر برد بیشتری داشته باشد

بلافاصله بعد از شلیک موشک خلبانان  از هشدار دهنده های  خود در مورد در راه بودن  موشک هشدار موشک را دریافت میکنند ..اگر فاصله زیاد باشد خلبان شانس بیشتری برای انجام مانور و اقدامات متقابل  دارد ولی اگر فاصله کم فرصت ان نیز محدودتر است .تایفون سرعت بیشتر دارد و 10 متر بر ثانیه سرعت اوجگیری بیشتری  دارد و از این رو سریعتر میتواند از محدود درگیری فرار  کند ولی رافال نیز به دلیل زاویه حمله بالاتر میتوان سریعتر تغییر مسیر داده تا موشک را فریب دهد .رافال میتواند مدت بیشتری را با پس سوز و یا بدون پس سوز به شکل ابر کروز فرار کند دست کم بین یک نیم تا دو دقیقه بیشتر میتواند از این دو توان نسبت به تایفون استفاده کند

رافال با رادار ارایه فازی خود (نسخه اولیه) میتواند تلاش کند غیر  فعال عمل کند تا امواج  کمتری را منتشر کند و سامانه دفاع SPECTRA رافال نیز تلاش  در کاهش سطح مقطعی ان میکند ولی این دو اقدام بر ضد رادارهای قدیمی موثر است تا یک رادار ارایه فازی  البته رافال تلاش میکند با جنگ الکترونیک خود را از مخمصه  برهاند ولی تایفون یک برتری دارد  ان نیز غلاف نوک بال است که با رها کردن یک هدف یدکشنده دروغین  که سطح مقطیه بالای دارد باعث مخفی ماندن تایفون در پس زمینه سایه رادار این طعمه می شود.همچنین انگلستان مدعی است که موشک IRIS-T المانی حتی توان هدف قرار دادن  موشک هوای هوا را نیز دارد

اینکه کدام موشک بیشتر کشندگی  دارد باید نگاهی  به موشک ها  کرد. امرام نسخه سی و دی برد بالای  دارند  به ترتیب  105 و 180 کیلومتر ولی تنها تا 30 جی  مانور میدهند و 4 تا 4.5 ماخ سرعت دارد،میتئور 40 جی و سرعت 4 ماخ، اسرام 50 جی و سرعت 3 ماخ،میکا 50 جی و 4 ماخ

به در نظر گرفت سرعت چرخش موشک امرام که 18.54 درجه بر ثانیه است و یا میتئور  که  30 درجه و اسرام که 23.2 درجه بر ثانیه است و با در نظر گرفتن اینکه سرعت چرخش رافال تا 30 درجه بر ثانیه است دو موشک اسرام و امرام قابل جا گذاشتن هستند.البته اگرچه امرام هم چالاکی کمتری دارد و هم سرعت چرخش کمتر ولی با یک کلاهک20 کیلوگری از کلاهک اسرام با 12 کیلوگرم و میکا با 10 کیلوگرم کشندگی بیشتری دارد و اگر به موقع چاشنی انفجار مجاورتی موشک عمل کند حتی اگر به هدف هم نخورد میتواند به ان خسارت وارد کد

این تصویر نشان میدهد که موشک های جدید تصویر ساز حرارتی مانند IRIS-T حتی میتوانند با هدفی در پشت سر جنگنده نیز درگیر شوند.ولی یک از قابلیت های موشک های جدید توان درگیر با هدفی در پشت سر و یا کنار جنگنده شلیک کننده است و در واقع با تنظیم موشک، موشک بعد از شلیک ۱۸۰ درجه را چرخیده و با اولین هدفی که میبیند یعنی هدفی که پشت جنگنده شلیک کننده است درگیر می شود.
اما سلاح های رافال. میکا 23.3 درجه بر ثانیه  میچرخد که عملا باز از چرخش تایفون به میزان 30 درجه بر ثایه کمتر است از طرفی کلاهکش هم کوچک است  شعاع انفجار چاشنی مجاورتی ان کمتر.در واقع در رزم هوایی نزدیک  همان طور که گفته شده برتری با تایفون است زیرا در حالیکه میکا نسخه تصویرساز  فروسرخ کلاهک کوچک و سرعت چرخ کمتری  را دارد موشک IRIS-T دارای  سرعت چرخش  37 درجه بر ثانیه  است و کلاهک ان نیز 11.4  کیلوگرم است.این موشک از برتریهای رزم هوایی نزدیک است و فرار از دست ان بسیار دشوار و سخت .در برد بالا هم باز تایفون موشک های با برد بالاتری دارد اگرچه اگر امرام را کنار بگذارید میگا با میتئور به هم نزدیک هستند

رافال از یک توپ30 م م استفاده میکند. این توپ گلوله های با 275 گرمی شلیک میکند که اتش زا بوده  و 1025 متر بر ثانیه اینه سرعت دهان دارند ، کالیبر توپ 27  م م تایفون کمتر است و وزن مرمی نیز 260 گرم است ولی سرعت دهانه 1100 متربر ثانیه است از این رو گلوله 30 م  رافال 144.5 کیلوژول نیرو فراهم میکند و توپ 27 م م تایفون 157.3 ژول…سرعت اتش توپ27 م م نیز بیشتر است .برتری با توپ27 م م تایفون است

کارایی در نبردهای هوا به زمین

هر دو میتوانند از سامانه irst روی دماغ برای نشان گذاری لیزری استفاده کنند ولی این سامانه محدودیت بسیار دارد . هر دو توان حمل غلاف نشان گذار لیزری زیر بال و بدنه را دارند.رافال از غلاف Damocles ساخت تالس و همچنین غلاف شناسایی AREOS استفاده میکند و تایفون نیز هم از غلاف ر و هم از غلاف اسرائیلی لیتینیگ میتواند استفاده کند

رافال با 12 بمب 250 کیلوگرمی  و چهار موشک میکا و سه مخزن سوخت خارجی 1430 لیتری دارای  برد رزمی 1090 کیلومتر در حالت رفت برگشت در ارتفاع بالا و حمله در ارتفاع پایین است

ترکیب تسلیحاتی جالبی رافال متشکل از چهار موشک میکا (نسخه رادار و فروسرخ) دو موشک میتئور در کنار ورودی هوا و شش بمب هدایت شونده ای ای اس ام
تایفون با همین مقدار سلاح و سه مخزن سوخت خارجی دارای برد 1389 کیلومتر است

رافال میتواند تا 9.5 تن محموله خارجی بیرون بدنه حمل کند این رقم برای تایفون 7.5 تن است .از طرفی رافال میتواند از 14 جایگاه خارجیش  در ده جایگاه سلاح ها به زمین  حمل کند ولی از 13 جایگاه خارجی تایفون  تنها در هفت و یا هشت جایگاه سلاح ها به زمین حمل می شود.هر دو توان حمل سلاح های هدایت لیزری و ماهواره ای و موشک های کروز را دارد .هر دو میتوانند موشک های کروز هدایت دقیق با برد 400 تا 500 کیلومتر را حمل کند (موشک های چون تاروس، کی ای پی350 و یا اپاچی)

در حملات دریایی رافال میتواند اگزوسه و تایفون میتواند هارپون  پنگوین را حمل کند .از نظر تسلیحاتی  هر دو توان مشابه زیادی دارند تنها تفاوت های جزئی دارند برای نمونه رافال توان حمل موشک اتمی را دارند که خود انگلستان برای تایفون اصلا چنین مشوکی نداد زیرا نیازی م ندارد

نتیجه گیری کلی

این دو پرنده بسیار به هم نزدیک هستند.کارایی ان بسیار شبیه هم است اگرچه تایفون در رزم هوایی کمی بهتر  است ولی نه به شکل خاص برتر و در عملیات هوا به زمین نیز شبیه هم هستند. تایفون به صرفه تر است و حتی ارزانتر دست کم 15 میلیون دلار قیمت هر فروند ان کمتر است و هزینه تعمیر و نگهداری کمتری هم داد و البته بیشتر تولید شده و مشتریان بیشتری دارد.ولی در واقع اینکه بگوییم کدام یک برتری صدرصد دارد کار سختی است ولی بدون شک انتخاب این دو تحت تاثیر مسائل سیاسی هم قرار دارد

موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۷/۰۴/۱۷
محسن حسینی

نظرات  (۱)

جالب بود...    حال کردم...

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی